Η Μερόη είναι μια τεράστια όσο και απομονωμένη αρχαιολογική θέση, 200 χλμ. ΒΑ του Χαρτούμ, της πρωτεύουσας του Σουδάν. Εκατό περίπου πυραμιδοειδή κτίσματα με οξυγώνιες κορυφές, μοιρασμένα σε τρείς ομάδες-νεκροπόλεις, παραμένουν μάρτυρας της ακμής στον έρημο αυτόν χώρο της τελευταίας πρωτεύουσας του Κους (Kush), ενός κραταιού αρχαίου βασιλείου που άκμασε γύρω από τη συμβολή του Γαλάζιου και του Λευκού Νείλου με τον παραπόταμο Atbara.
Η παντελής απουσία επισκεπτών-τουριστών από το χώρο της Μερόης δείχνει την εξαίρεση της περιοχής από τον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη αλλά και συστήνει το πόσο ενδιαφέρουσα όσο και πρόσφορη είναι η θέση για συστηματική αρχαιολογική έρευνα!
Πρόκειται για μία μόνο από τις πολυάριθμες θέσεις που σχετίζονται με τον πολιτισμό του Κους, έναν πολιτισμό από τους αρχαιότερους του Νείλου και ταυτόχρονα μια σύγχρονη πρόκληση της αρχαιολογίας. Και αν με τη λέξη Νείλος έρχεται αναπόφευκτα στο μυαλό η Αίγυπτος, πρέπει να ειπωθεί ότι οι Κουσίτες ή Νούβιοι όπως είναι γνωστοί, αναπτύχθηκαν παράλληλα με τους Αιγυπτίους, με τους οποίους και διατηρούσαν μια σχέση αγάπης-μίσους.
Οι Κουσίτες, αποτελούσαν το μόνιμο εμπόδιο για την προέλαση των Αιγυπτίων προς τα νότια και ταυτόχρονα έναν ορατό κίνδυνο που ανάγκαζε τους διάσημους φαραώ να κατασκευάζουν συνοριακά φρούρια στους καταρράκτες του Νείλου για τη φύλαξη της περιοχής. Η κατάκτηση της Αιγύπτου από τους Υκσώς στις αρχές της Ύστερης Εποχής του Χαλκού φαίνεται ότι υποβοηθήθηκε και από τη σύμπραξη με τους κατακτητές διάφορων Κουσιτικών φυλών που δημιούργησαν πρόβλημα στα νότια, και η τελική αντιμετώπισή των φυλών αυτών υπήρξε ένα από τα πρώτα βήματα για την εκδίωξη των Ασιατών μοναρχών από την Αίγυπτο.
Με την αποδυνάμωση της Αιγύπτου τον 8ο αι. π.Χ., οι Κουσίτες επεκτείνονται προς τα βόρεια και εγκαθιστούν την 25η φαραωνική δυναστεία, γνωστή και ως εκείνη των Μαύρων Φαραώ. Αν και η παρουσία τους στο αιγυπτιακό έδαφος αποδείχθηκε βραχύβια, φαίνεται ότι οι κουσιτικές δυναστείες συνέχισαν να αναπτύσσονται μέχρι και το 350 μ.Χ., με επικράτεια όμως μόνο την ευρύτερη περιοχή του σημερινού Σουδάν.
Ο υλικός πολιτισμός τους επίσης, με εμφανή στην τέχνη αλλά και την ιδεολογία τα σημάδια της επαφής με τους Αιγυπτίους, χαρακτηρίζεται από μικροσκοπικές πυραμίδες-τάφους (δεν ξεπερνούν τα 30 μ. ύψος και στερούνται εσωτερικών διαδρόμων), κουσιτικές επιγραφές σε ιερογλυφική γραφή, και ναούς όπου η αιγυπτιακή τεχνοτροπία συλλαμβάνεται με ντόπιους τρόπους, όπως ακριβώς και η λατρεία επικεντρώνεται σε τοπικές θεότητες αλλά και τον αιγυπτιακό θεό Άμμωνα! Η ιδιόμορφη αυτή πολιτισμική έκφραση είναι γνωστή από τα γνωστά κατάλοιπα, που αν και πολυάριθμα, είναι λίγα σε σχέση με το πλήθος των σουδανικών θέσεων που δεν έχουν ακόμη ερευνηθεί.
Ο πλούτος, η ιδιομορφία αλλά και οι προκλήσεις της αρχαιολογίας του Κους αποτελούν την αφορμή για την νέα Έκθεση του Μουσείου του Λούβρου, που ξεκινά στα τέλη Μαρτίου. Η έκθεση επικεντρώνεται στην τελευταία δυναστεία των Κουσιτών, που έδρασε στη Μερόη, αλλά θίγει και θέματα όπως η αινιγματική γλώσσα του βασιλείου, παρά την αποκρυπτογράφηση του τοπικού αλφαβήτου, μόλις 50 λέξεις είναι γνωστές, καθώς και τη συμβολή του ίδιου του Μουσείου στην έρευνα.
Η συμβολή αυτή φαίνεται από την πρόσφατη γαλλική δραστηριότητα στη θέση Al-Muweis, περίπου 200 χλμ. βόρεια του Χαρτούμ, όπου έχουν έρθει στο φως ναοί, ένα μεγάλο παλάτι και οικίες. Γνωστοποιείται επίσης ότι η αρχαιολογική αποστολή του Λούβρου είναι μια από τις 30 που εργάζονται στο Σουδάν, οι οποίες είναι και λίγες σχετικά με τις αναρίθμητες θέσεις, άλλες γνωστές αλλά ανεξερεύνητες και άλλες τελείως άγνωστες.
Για αρχή πάντως, το διεθνές κοινό θα έχει μια ευκαιρία να γνωρίσει τον πλούτο της Μερόης στην έκθεση του Λούβρου, που θα διαρκέσει από τις 26 Μαρτίου 2010 μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου 2010.
English version
There is not a tourist in sight as the sun sets over sand-swept pyramids at Meroë, but archaeologists say the Nubian Desert of northern Sudan holds mysteries to rival ancient Egypt.
"There is a magic beauty about these sites that is heightened by the privilege of being able to admire them alone, with the pyramids, the dunes and the sun", says Guillemette Andreu, head of antiquities at Paris' Louvre museum.
"It really sets them apart from the Egyptian pyramids, whose beauty is slightly overshadowed by the tourist crowds".
Meroë lies around 200 kilometres (120 miles) northeast of Sudan's capital Khartoum and was the last capital of Kush, also called Nubia, an ancient kingdom centered on the confluence of the Blue Nile, the White Nile and the River Atbara.
Kush was one of the earliest civilisations in the Nile valley and, at first, was dominated by Egypt. The Nubians eventually gained their independence and, at the height of their power, they turned the table on Egypt and conquered it in the 8th century B.C.
They occupied the entire Nile valley for a century before being forced back into what is now Sudan.
At the end of March, the Louvre will host its first exhibition on the Meroe dynasty, the last in a line of "black pharaohs" that ruled Kush for more than 1,000 years until the kingdom's demise in 350 AD. Meroë had three cemeteries containing more than 100 pyramids that are smaller than their Egyptian counterparts. The largest are 30 metres (98 feet) high and the angles are steep, some close to 70 degrees.
Although the pyramids have been thoroughly excavated, yielding a treasure trove of knowledge about Kushite culture, many aspects of Kushite civilisation remain shrouded in mystery for archaeologists.
"We have a chronology, but it's not very precise", says Salah Mohammed Ahmed, deputy director of Sudan antiquities.
Archaeologists have also discovered numerous stelae, or inscribed stone pillars. However, they cannot read the inscriptions. While the hieroglyphics have been deciphered, the language of the ancient Nubians remains a mystery.
"We know about 50 words in Meroitic, but we need about a thousand of them to understand a language. So we have an enormous amount of work to do", says Claude Rilly, head of the French section of Sudanese antiquities in Khartoum and a leading expert in the ancient language.
Julie Anderson, an archaeologist at the British Museum and co-director with Ahmed of the Dangeil excavations in northern Sudan, says that "if we manage to decipher this language, a new world is opened to us, as if the ancient Kushites were speaking to us".
Their team recently discovered a massive, one-tonne statue of King Taharqa, the most famous of the "black pharaohs," who ruled in the 7th century B.C. Although very much in Egypt's shadow, Sudan remains a gold mine for archaeologists because it has been far less explored.
"Egypt is fabulous, it is fantastic, but Sudan is a paradise for archaeologists because every time you excavate there, you write a new page in the country's history", says Ahmed, adding that 30 archaeological teams are working in Sudan compared with more than 1,000 in its northern neighbour.
Sudan is full of untouched sites, explains Rilly.
"There is an unimaginable number of them to excavate. In some cases, we know that there's something there but we simply don't have enough teams to do the work. And then there are sites that are completely ignored, about which we know nothing", she adds.
A few years ago, a team from the Louvre began working at Al-Muweis, about 200 kilometres (120 miles) north of Khartoum, which had been untouched for many years.
"It's absolutely amazing what has emerged. There are several temples, a huge palace and houses, in a place where I would never have thought of finding anything", Rilly says. Swiss archaeologist Mattieu Honeggar recently discovered a site at Wadi Al-Arab, in a corner of the desert area of north Sudan that was inhabited nearly 10,000 years ago, many millennia before the "black pharaohs", and could allow a better understanding of man's transition to a sedentary lifestyle.
Access M° Palais Royal (lignes 1 et 7), M° Louvre (ligne 1)
Address 99, rue de Rivoli, 75001
City Paris Cedex 01 (France)
Phone Standard 33(0)1 40 20 50 50
Informations 33(0)1 40 20 53 17
Réservation groupes autonomes 33(0)1 40 20 57 60
Réservation visites conférences et ateliers pour groupes 33(0)1 40 20 51 77
Fax 33(0)1 40 20 84 58
E-mail info@louvre.fr
http://www.louvre.fr/
Πηγές / Sources: Arxaiologia, Expatica, Louvre
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου