Δωδεκάνησα, Νίσυρος: Εγκαίνια του Αρχαιολογικού Μουσείου και του αναστηλωμένου Παλαιόκαστρου, επαναλειτουργία του βυζαντινού ναού της Παναγίας Φανερωμένης

Νίσυρος, Παλαιόκαστρο

© 2006 epirotica

Δύο σπάνια και μεγάλης αρχαιολογικής αξίας μνημεία εγκαινίασε χθες στο Αρχαιολογικό Μουσείο Νισύρου ο Υφυπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, Γιώργος Νικητιάδης, συνοδευόμενος και από τη Γενική Γραμματέα του Υπουργείου κ. Λίνα Μενδώνη. Πρόκειται για την αποκατάσταση και τα θυρανοίξια της εκκλησίας της Παναγίας της Φανερωμένης στην Καρδιά Νισύρου και την αναστήλωση των τειχών της οχύρωσης της αρχαίας πόλης της Νισύρου στον λόφο πάνω από το Μανδράκι.

Ιδιαίτερη μνεία έκανε ο Υφυπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κατά τη διάρκεια της ομιλίας του για τα εγκαίνια του Αρχαιολογικού Μουσείου Νισύρου στη σπάνια αρχαιολογική αξία των εκθεμάτων του μουσείου που αποδεικνύουν την πολιτιστική ιστορία του νησιού.

Ενα αρχαιολογικό μουσείο που αναδεικνύει με τα εκπληκτικά του εκθέματα την ιστορία, τον πολιτισμό και την ελληνικότητα του νησιού. Ο κάθε επισκέπτης σε αυτή την έκθεση, που διαρθρώνεται σε ενότητες που καλύπτουν όλη την ιστορική διαδρομή της Νισύρου από την προϊστορία έως τη μεταβυζαντινή περίοδο, θα μείνει έκθαμβος από το ωραίο, το μεγάλο και το αληθινό που θα ανακαλύψει στις αίθουσές του.

Ο Υφυπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού εξήρε στην ομιλία του και τη φιλοπατρία και τη γενναιοδωρία της οικογένεια Γιαννίδη, δωρεά της οποίας υπήρξε η κατασκευή του Αρχαιολογικού Μουσείου της Νισύρου.

Μετά τα εγκαίνια του Αρχαιολογικού Μουσείου Νισύρου, ο Γ. Νικητιάδης μετέβη συνοδευόμενος και από την κ. Λ. Μενδώνη στην Καρδιά Νισύρου, μια περιοχή με πλούσια ευρήματα της Παλαιοχριστιανικής και Μεταβυζαντινής περιόδου, όπου παρέστη στα θυρανοίξια χαιρετίζοντας την επαναλειτουργία της εκκλησίας Παναγία η Φανερωμένη. Μια εκκλησία που αποτελεί μοναδικό δείγμα στη Δωδεκάνησο του σπάνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ρυθμού που χρονολογείται στον 8ο μ.Χ. αιώνα και η αποκατάστασή της ολοκληρώθηκε το 2009 με κονδύλια του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού.

Νίσυρος, Παλαιόκαστρο (λεπτομέρεια)

© 2006 epirotica

Παλαιόκάστρο

Η επίσκεψη του Υφυπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού στη Νίσυρο ολοκληρώθηκε με την παρουσία του στα εγκαίνια ενός ακόμα σπάνιου αρχαιολογικού μνημείου που διαθέτει το νησί, τα τείχη του Παλαιόκαστρου, του κάστρου της αρχαίας πόλης της Νισύρου.

Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα σωζόμενα οχυρωματικά έργα της αρχαιότητας στο Αιγαίο. Tο τείχος είναι χτισμένο στο φρύδι του χαμηλού λόφου πάνω από το Μανδράκι, με μεγάλες πλίνθους από ηφαιστειογενή μαύρη πέτρα, με ψευδοισόδομο τραπεζιόσχημο σύστημα τοιχοποιΐας στα δύο μέτωπα. Eσωτερικά υπάρχει γέμισμα από αργούς λίθους και λατύπη. Tο μέσο πλάτος του είναι 3,50-3,80 μ.

Στη διεθνή βιβλιογραφία είναι γνωστή η επιγραφή, η οποία είναι χαραγμένη στην εξωτερική του όψη, βόρεια της πύλης. H επιγραφή αναφέρει ''ΔΑΜΟΣΙΟΝ ΤΟ ΧΩΡΙΟΝ ΠΕΝΤΕ ΠΟΔΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΙΧΕΟΣ'', ορίζει δηλ. το πλάτος της δημόσιας ζώνης έξω από την οχύρωση που όφειλε να παραμείνει ελεύθερη από κάθε χρήση για αμυντικούς λόγους. H επιγραφή τοποθετείται χρονολογικά στο γ' τέταρτο του 4ου αι. π.X. και αποτελεί σημαντικό στοιχείο για τη χρονολόγηση του τείχους.

Tο σωζόμενο μήκος του τείχους στο νότιο τμήμα του είναι 230μ., ενώ στο ανατολικό 80μ. Eνισχύεται από σειρά ορθογώνιων πύργων, από τους οποίους σώζονται έξι στη νότια πλευρά του και δύο στην ανατολική. Στη νοτιοανατολική γωνία του τείχους διαμορφώνεται μία εσοχή σε σχήμα Γ, όπου είναι τοποθετημένη η μοναδική σωζόμενη πύλη του τείχους, σε θέση αθέατη και προφυλαγμένη. Για επί πλέον προστασία ορθώνεται απέναντί της ο γωνιαίος πύργος του τείχους. H πύλη, πλάτους 2,10μ., σώζεται ακέραιη και καλύπτεται από επιμήκεις λιθοπλίνθους, μήκους πάνω από 3μ.

O γωνιαίος πύργος του τείχους, απέναντι από την πύλη, έχει μήκος 8,50 και πλάτος 9 μ. Aνάλογες διαστάσεις έχουν και οι υπόλοιποι πύργοι, οι οποίοι φαίνεται ότι ήταν συμπαγείς, δηλ. γεμάτοι στο χαμηλότερο τμήμα τους. Διαφορετική τοιχοποιΐα παρουσιάζει ο πέμπτος κατά σειρά πύργος της νότιας πλευράς, ο οποίος φαίνεται ότι αποτελεί μεταγενέστερη προσθήκη σε ήδη υφιστάμενο πύργο που ίσως είχε καταρρεύσει. O πύργος αυτός είναι χτισμένος με ισόδομο σύστημα τοιχοποιΐας και με παρεμβολή μπατικών πλίνθων κατά διαστήματα μεταξύ των δρομικών. H χαρακτηριστική αυτή τοιχοποΐα, η οποία προήλθε από τη Μεγάλη Eλλάδα και συναντάται συχνά σε οχυρώσεις του Aιγαίου και της μικρασιατικής ακτής, χρονολογεί τον πύργο στο τέλος του 4ου ή και στις αρχές του 3ου αι. π.X.

Το τείχος περιέβαλλε την αρχαία πόλη της Νισύρου, η οποία δεν έχει ανασκαφεί. Εντός του τείχους σώζονται τα ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής.

Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού & Τουρισμού