Οι Δίδυμοι Αρχαίοι Κούροι στα χέρια της... Ελλάδας

Στο παρά πέντε, προτού φύγουν από τον τόπο τους, κατασχέθηκαν στα χέρια αρχαιοκαπήλων οι δύο κούροι που παρουσιάστηκαν χθες στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Με χτυπήματα στο κεφάλι και στον θώρακα από κάποιο σκαπτικό ή αγροτικό μηχάνημα που πέρασε πρόσφατα από πάνω τους, τα δύο μοναδικής ομορφιάς, αλλά και διατήρησης, γλυπτά δέχθηκαν τα φλας των φωτογράφων ξαπλωμένα στο πάτωμα υπογείου του μουσείου. Με την πρώτη εντύπωση δείχνουν όμοιοι. Και είναι!

''Οι πολλές ομοιότητές τους όσον αφορά την τεχνοτροπία, τον τρόπο επεξεργασίας των λεπτομερειών και τη δομή του σώματος οδηγούν στο συμπέρασμα ότι προέρχονται από το ίδιο εργαστήριο και έχουν φιλοτεχνηθεί πιθανότατα από τον ίδιο καλλιτέχνη'', είπε ο διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου κ. Νίκος Καλτσάς.

Μόνη διαφοροποίηση η κόμμωσή τους, καθώς στον έναν οι βόστρυχοι των μαλλιών είναι πιο πυκνοί και λεπτοδουλεμένοι απ΄ ό,τι στον άλλον. Φιλοτεχνημένοι από χονδρόκοκκο νησιωτικό μάρμαρο, οι κούροι έχουν ύψος 1,82 και 1,78 μ. αντιστοίχως (χωρίς να συνυπολογίζεται η μικρή βάση στην οποία εδράζονται). Η ακριβής χρονολόγησή τους είναι το τρίτο τέταρτο του 6ου αιώνα π.Χ.

Αντί 10 εκατ. ευρώ διαπραγματεύονταν οι αρχαιοκάπηλοι την πώληση των δύο κούρων, ωστόσο τόσο ο Υπουργός Πολιτισμού κ. Παύλος Γερουλάνος όσο και ο αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας κ.Λευτέρης Οικονόμου, που παρουσίασαν τα γλυπτά, αρνήθηκαν να αναφερθούν σε πιθανούς αγοραστές (ιδιώτες ή ξένα μουσεία). ''Πρόκειται για πολύ σημαντικά ευρήματα αμύθητης αξίας που ήταν έτοιμα να ταξιδέψουν στο εξωτερικό'', είπε ο Yπουργός Πολιτισμού, τονίζοντας παράλληλα ότι η επιτυχία της επιχείρησης οφείλεται στον απόλυτο συντονισμό των δύο Yπουργείων.

Τα αγάλματα προέρχονται από την αρχαία Τενέα, πόλη των Κορινθίων, η οποία σήμερα θεωρείται ότι βρίσκεται στην περιοχή του Χιλιομοδίου, χωρίς όμως να έχει εντοπιστεί η ακριβής θέση της. Βρέθηκαν σπασμένα σε κομμάτια που μπορούν να συγκολληθούν, ενώ και από τα δύο λείπει το δεξί σκέλος από τα γόνατα και κάτω. Σύμφωνα με τη Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού κυρία Λίνα Μενδώνη ήδη έχει επιληφθεί η Αρχαιολογική Υπηρεσία, η οποία βρίσκεται στον τόπο της λαθρανασκαφής.

Χαρακτηριστικό είναι ότι παρόμοιο άγαλμα, ο γνωστός ''Κούρος της Τενέας'' από μάρμαρο Πάρου, που είχε βρεθεί στην ίδια περιοχή, εκτίθεται από το 1854 στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου. Το άγαλμα ονομάζεται επίσης ''Απόλλων της Τενέας''. Άλλωστε, όπως αναφέρει ο Παυσανίας, στην Τενέα υπήρχε ιερό αφιερωμένο στον Απόλλωνα.

Η ειρωνεία είναι ότι αν οι αρχαιοκάπηλοι είχαν παραδώσει τα αρχαία θα λάμβαναν τεράστια αποζημίωση ως εύρετρα από την πολιτεία, βάσει του Αρχαιολογικού Νόμου.

Τι είναι ο κούρος

Κούροι και κόρες αποκαλούνται τα αγάλματα της ώριμης Αρχαϊκής εποχής που ήταν κατασκευασμένα από μάρμαρο, συνήθως σε φυσικό μέγεθος ή και υπερφυσικό- και προορίζονταν για να τοποθετούνται ως αναθήματα σε ιερά ή σε νεκροταφεία.

Με αυτό τον τύπο των αγαλμάτων η ελληνική τέχνη απομακρύνθηκε οριστικά από τον λεγόμενο ''αιγυπτιακό κανόνα'' και προχώρησε στη δημιουργία μιας νέας αντίληψης για την αναπαράσταση του ανθρώπινου σώματος, που θα την οδηγούσε στη μεγάλη κλασική γλυπτική.

Χαρακτηριστικό τους είναι το ελαφρύ, μυστηριώδες μειδίαμα στα χείλη, γνωστό και ως ''αρχαϊκό μειδίαμα'', το οποίο θεωρείται ότι φανερώνει τη χαρά του ανθρώπου μπροστά στο θαύμα του κόσμου. Οι κούροι είναι γυμνοί, αλλά οι κόρες εμφανίζονται ενδεδυμένες, ενώ και στις δύο περιπτώσεις το ένα πόδι κάνει ένα βήμα εμπρός.

Πηγή: Το Βήμα