Εκδόσεις του Υπουργείου Πολιτισμού για αναστηλωμένα μνημεία της Ηπείρου

Μια ενδιαφέρουσα έκδοση για μερικά από τα μνημεία που έχει υπό την εποπτεία της, έχει κάνει εδώ και μερικούς μήνες η 8η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Πρόκειται για πέντε βιβλία μικρού σχήματος, για ισάριθμα μνημεία στα οποία έχουν γίνει εργασίες αποκατάστασης, σε όλη την Ήπειρο:

• Η βυζαντινή Μονή Αγίου Δημητρίου στην Κυψέλη Πρέβεζας,
• Το Φετιχιέ τζαμί στο Κάστρο (Ιτς Καλέ) των Ιωαννίνων,
• Ο αρχαιολογικός χώρος Οπάγιας Δολιανών Ιωαννίνων,
• Η Φωτική Θεσπρωτίας,
• Η Παραμυθιά Θεσπρωτίας και τα μνημεία της.

Για το Φετιχιέ τζαμί, υπάρχει και η ενημέρωση για την έκθεση υλικού για το μνημείο αλλά και για όλο το Κάστρο, την οποία έχουν δει μέχρι στιγμής αρκετοί επιστήμονες που συμμετείχαν σε διάφορα επιστημονικά συνέδρια στα Ιωάννινα και την Πρέβεζα και αναμένεται σύντομα να ανοίξει τις πόρτες της για μαζική επισκεψιμότητα.

Ποιο περιεκτικά είναι τα βιβλιαράκια για την Παραμυθιά που αφορούν την πόλη και μνημεία της περιοχής, αλλά και τον Άγιο Δημήτριο Κυψέλης Πρέβεζας, για τον οποίο υπάρχει φωτογραφικό υλικό από το εσωτερικό του ναού και τις τοιχογραφίες του.

Τα βιβλία, τα οποία έχουν εκδοθεί με χρηματοδότηση από το Π.Ε.Π. Ηπείρου, (από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο), έχουν εκδοθεί και στα αγγλικά.

Βυζαντινή Μονή Αγίου Δημητρίου Κυψέλης

Η μονή βρίσκεται κοντά στην όχθη του ποταμού Κωκυτού, παραπόταμου του Αχέροντα, στο χωριό Κυψέλη. Το καθολικό κτίστηκε από το Δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ Β' Δούκα το 1242 όπως μαρτυρεί πλίνθινη επιγραφή στο τύμπανο του νότιου παραθύρου της εγκάρσιας καμάρας. Σε μεταγενέστερη φάση κτίστηκαν τα πλευρικά προσκτίσματα (παρεκκλήσια), και στα τέλη του 13ου αιώνα ο νάρθηκας.

Σύγχρονη με το καθολικό είναι η Τράπεζα της μονής που έχει μεταβληθεί σε ναό του Αγίου Γεωργίου. Οι τοιχογραφίες του καθολικού ανάγονται στον 17ο-18ο αιώνα.

Το καθολικό της μονής διατηρείται σε καλή κατάσταση. Ο ναός είναι τρίκλιτος σταυρεπίστεγος (τρίκλιτη βασιλική με εγκάρσια καμάρα). Στις τρεις πλευρές του ναού, εκτός από την ανατολική, έχουν προσκολληθεί προσκτίσματα, νάρθηκας στα δυτικά, τριμερή διαμερίσματα στα βόρεια και νότια. Η τοιχοποιία είναι πλινθοπερίβλητη (πωρόλιθοι που πλαισιώνονται από πλίνθους), και φέρει πλούσια κεραμοπλαστική διακόσμηση, ιδίως στην αψίδα. Από τα άλλα κτίσματα της μονής σε καλύτερη κατάσταση διατηρείται η Τράπεζα.

Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού & Τουρισμού