Μια νέα έκθεση στο Γερμανικό Ιστορικό Μουσείο του Βερολίνου καταγράφει και επιχειρεί να φωτίσει την τυφλή αφοσίωση του γερμανικού λαού προς τον Αφόλφο Χίτλερ.
O Αδόλφος Χίτλερ είναι ανεπιθύμητος στη Γερμανία. Από τότε που αυτοκτόνησε, τον Μάιο του 1945, είχε ανακηρυχθεί persona non grata στα γερμανικά ιστορικά μουσεία. Οχι ότι δεν μπαινόβγαινε συνεχώς σε αυτά. Οι εκθέσεις για τις ανομίες του, με αφετηρία το Άουσβιτς (Auschwitz), είναι αμέτρητες. Σε όλες αυτές όμως συνοδευόταν πάντα από έναν ''κηδεμόνα'': Είτε από θαυμάστριες (''Ο Χίτλερ και οι γυναίκες του''), είτε από στρατηγούς, είτε από τον σκύλο του και πάει λέγοντας.
Αποκλειστικά μόνος του δεν είχε πουθενά πρόσβαση. Γι΄ αυτό και η Έκθεση ''Ο Χίτλερ και οι Γερμανοί'', που παρουσιάζεται αυτές τις ημέρες στο Γερμανικό Ιστορικό Μουσείο του Βερολίνου και στην οποία ο ''Φύρερ'' παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, αποτελεί μοναδική καινοτομία.
Αποκλειστικά μόνος του δεν είχε πουθενά πρόσβαση. Γι΄ αυτό και η Έκθεση ''Ο Χίτλερ και οι Γερμανοί'', που παρουσιάζεται αυτές τις ημέρες στο Γερμανικό Ιστορικό Μουσείο του Βερολίνου και στην οποία ο ''Φύρερ'' παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, αποτελεί μοναδική καινοτομία.
Ωστόσο, Χίτλερ χωρίς οπαδούς δεν γίνεται. Γι΄ αυτό και ο υπότιτλος της έκθεσης είναι ''Λαϊκή ενότητα και έγκλημα'', που παραπέμπει στη συνενοχή μεγάλης μερίδας του πληθυσμού στα χιτλερικά εγκλήματα. Πολλοί τον θεωρούσαν τον νέο Μεσσία.
Και αυτό το πίστευε και ο ίδιος. ''Το θαύμα είναι ότι με βρήκατε!'' είχε πει ενώπιον 140.000 θεατών το 1940 στη Νυρεμβέργη. ''Ότι με βρήκατε ανάμεσα σε τόσο πολλά εκατομμύρια! Και το ότι σας βρήκα και εγώ είναι η μεγάλη τύχη της Γερμανίας!''.
Και αυτό το πίστευε και ο ίδιος. ''Το θαύμα είναι ότι με βρήκατε!'' είχε πει ενώπιον 140.000 θεατών το 1940 στη Νυρεμβέργη. ''Ότι με βρήκατε ανάμεσα σε τόσο πολλά εκατομμύρια! Και το ότι σας βρήκα και εγώ είναι η μεγάλη τύχη της Γερμανίας!''.
'Drummer' cigarettes with a member of SA
1933
Μαζική παράκρουση; Πιθανόν. Ορισμένοι ιστορικοί, όπως ο Χανς Ούλριχ Θάμερ (Hans-Ulrich Thamer), συμπεραίνουν από αυτό ότι, αν ο δικτάτορας έκανε ελεύθερες εκλογές στο απόγειο της δημοτικότητάς του, το 1938, θα έπαιρνε το 90% των ψήφων. ''Ο Χίτλερ δεν ήταν από μόνος του σαγηνευτικός'', προσθέτει η επιμελήτρια της έκθεσης Σιμόνε Ερπελ (Simone Erpel). ''Η σαγήνη του γίνεται κατανοητή μόνο αν ληφθεί υπόψη η τυφλή αφοσίωση που του έδειχναν οι μάζες''.
Η αφοσίωση αυτή δεν εξηγείται εύκολα. Οι διοργανωτές προσπαθούν φιλότιμα να το κάνουν με αναλύσεις που έχουν αναρτηθεί στους τοίχους του μουσείου. Την καλύτερη εξήγηση όμως τη δίνουν τα ίδια τα εκθέματα: Τα ενθουσιώδη γράμματα των παιδιών προς τον ''θείο Χίτλερ'' ή τα πλουμιστά σύμβολα, που έκαναν μικρούς και μεγάλους να πιστεύουν ότι ανήκουν σε ανώτερη φυλή.
Τα σύμβολα αυτά παρουσιάζονται βέβαια στην έκθεση σε μίνι σχήμα. ''Η ιδέα ήταν να μη θαμπώσουμε πάλι τα μάτια των Γερμανών με τις υπερμεγέθεις κατασκευές των ναζιστών'', αναφέρει η κ. Έρπελ. Το ίδιο ισχύει και για τα πορτρέτα του Χίτλερ. ''Δεν θέλουμε να δώσουμε ευκαιρία σε άτομα, που επηρεάζονται εύκολα από τη μνημειακή τέχνη, να ταυτιστούν με αυτόν'', προσθέτει.
Η έκθεση είναι λοιπόν κομμένη και ραμμένη στα μέτρα των σημερινών Γερμανών. ''Ο Χίτλερ παραμένει ανοιχτό ερώτημα'', λέει η ίδια. ''Κάθε γενιά θα πρέπει να δώσει σε αυτό τη δική της απάντηση''.
Η Σβάστικα των Ευλαβών Γυναικών
Στους τοίχους των ευαγγελικών εκκλησιών δεν κρέμονται εικόνες αγίων, πόσω μάλλον πολιτικά σύμβολα. Όμως την 1η Μαϊου του 1935 έγινε η μεγάλη ανατροπή: Η ναζιστική οργάνωση γυναικών της πόλης Ρότενμπουργκ (Rotenburg) στο κρατίδιο Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία (Nordrhein-Westfalen) ανάρτησε στον γοτθικό ναό Sankt Jakob μια ''θηριώδη'' σβάστικα η οποία εκτεινόταν σε 8 τετραγωνικά μέτρα.
''Δουλεύαμε ατελείωτες νύχτες για να τη ράψουμε'', δήλωσε στην τελετή ανάρτησης μία από τις ράπτριες. Στις λωρίδες της σβάστικας απεικονίζονται αγήματα των SΑ (Δυνάμεις Ασφαλείας), της χιτλερικής νεολαίας, καθώς και της Γερμανικής Ομοσπονδίας Νεανίδων, ενώ στην τομή των λωρίδων φαντάζει η σημαιοστολισμένη εκκλησία. ''Η εκκλησία έδωσε την εντολή, οι γυναίκες πρόσθεσαν σε αυτή το νόημα'', επαινούσε ο επικεφαλής του ναζιστικού κόμματος της περιοχής.
''Δουλεύαμε ατελείωτες νύχτες για να τη ράψουμε'', δήλωσε στην τελετή ανάρτησης μία από τις ράπτριες. Στις λωρίδες της σβάστικας απεικονίζονται αγήματα των SΑ (Δυνάμεις Ασφαλείας), της χιτλερικής νεολαίας, καθώς και της Γερμανικής Ομοσπονδίας Νεανίδων, ενώ στην τομή των λωρίδων φαντάζει η σημαιοστολισμένη εκκλησία. ''Η εκκλησία έδωσε την εντολή, οι γυναίκες πρόσθεσαν σε αυτή το νόημα'', επαινούσε ο επικεφαλής του ναζιστικού κόμματος της περιοχής.
Και το νόημα ήταν προφανώς η εθελούσια μετάταξη των χριστιανών γυναικών στη χιτλερική θρησκεία.
Jews are unwelcome in our town
1933
English version
Sixty-five years after the end of the Second World War Hitler and National Socialism still remain explosive issues. Every generation poses similar questions.
How was Hitler’s rise possible? How could Hitler and National Socialism, which were responsible for war, crimes and genocide, count on widespread acceptance by German society until the very end? Why were so many Germans willing to align their conduct with the ''Führer'' and thus actively support the Nazi dictatorship?
The exhibition ''Hitler and the Germans. Nation and Crime'' seeks answers to these questions by examining not only the phenomenon of Hitler, but also German society and its significance for the rule of National Socialism.
Youth Propaganda Poster
1939
Young Hitler was an unprepossessing character. There was nothing about him that seemed to predestine him to rise to power. Nonetheless he was soon surrounded by devout followers and came to be the most powerful man in Europe. His power can therefore not be explained simply on the basis of his personal characteristics. More important are the socio-political conditions and the mindset of the German people at this time. He mobilized their social fears and hopes and utilized them for his own purposes. The dictatorship rested on mass enthusiasm and approval, but also on violence, murder and physical annihilation.
The exhibition shows the interconnection between Hitler's personal power and the hopes and interests of large sections of German society. Hitler could not have consolidated his dictatorship without the population’s acceptance of his role as ''Führer''.
In the process, German society became more and more deeply enmeshed in the politics of the ''Führer State'', which promised the people work, advancement, prosperity and the reinstatement of former national grandeur. National Socialist politics packaged these enticements in the rhetoric of the ''Volksgemeinschaft'', the myth of a ''national community''. Its societal practice comprised the seeming integration of the ''Volksgenossen'', the members of this nation, as well as the exclusion of the ''Gemeinschaftsfremden'', those ''alien'' to the community. The Nazi politics led to the erosion of state structures and moral values. It ended in destruction and annihilation.
''Hitler ind die Deutschen - Volksgemeinschaft und Verbrechen''
Deutsches Historisches Museum - Berlin
15.10.2010 - 06.02.2010
Πηγές / Sources: To Vima, Deutsches Historisches Museum
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου